Giao dịch Forex luôn đầy thử thách, đặc biệt là việc xác định thời điểm đảo chiều hoặc tiếp diễn của một xu hướng. Trong vô số công cụ phân tích kỹ thuật, phân kỳ (divergence) nổi lên như một tín hiệu mạnh mẽ, giúp trader nhận diện sự suy yếu của xu hướng hiện tại và dự báo những thay đổi tiềm năng của thị trường. Vậy phân kỳ là gì? Làm thế nào để nhận biết và ứng dụng nó một cách hiệu quả trong giao dịch Forex? Cùng Tin tức FX tìm hiểu nhé.
Phân kỳ là gì?
Phân kỳ (Divergence) là hiện tượng xảy ra khi giá của một tài sản (ví dụ: cặp tiền tệ Forex) di chuyển theo một hướng, trong khi một chỉ báo kỹ thuật (thường là các chỉ báo dao động như RSI, MACD, Stochastic) lại di chuyển theo hướng ngược lại hoặc không xác nhận cùng hướng di chuyển của giá.
Nói một cách đơn giản, phân kỳ cho thấy sự không đồng nhất hoặc mâu thuẫn giữa hành động giá và động lượng (momentum) của thị trường được đo bằng chỉ báo. Sự mâu thuẫn này thường là dấu hiệu cảnh báo sớm về khả năng:
- Đảo chiều xu hướng: Xu hướng hiện tại đang yếu đi và có thể sắp kết thúc.
- Tiếp diễn xu hướng: Sau một đợt điều chỉnh, xu hướng chính có thể sẽ tiếp tục.
Xem thêm: No Demand Bar là gì? Cách giao dịch hiệu quả trong Forex
Các loại phân kỳ phổ biến trong Forex
Có hai loại phân kỳ chính, mỗi loại lại chia thành phân kỳ tăng (bullish) và phân kỳ giảm (bearish):
Phân kỳ thường (Regular Divergence)
Phân kỳ thường là tín hiệu dự báo khả năng đảo chiều xu hướng.
Phân kỳ thường dương (Regular Bullish Divergence)
- Giá: Tạo đáy sau thấp hơn đáy trước (Lower Low – LL).
- Chỉ báo: Tạo đáy sau cao hơn đáy trước (Higher Low – HL).
- Ý nghĩa: Mặc dù giá giảm xuống mức thấp mới, động lượng giảm đã yếu đi. Đây là tín hiệu cảnh báo xu hướng giảm có thể sắp kết thúc và giá có khả năng đảo chiều tăng.
Phân kỳ thường âm (Regular Bearish Divergence)
- Giá: Tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước (Higher High – HH).
- Chỉ báo: Tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước (Lower High – LH).
- Ý nghĩa: Mặc dù giá tăng lên mức cao mới, động lượng tăng đã suy yếu. Đây là tín hiệu cảnh báo xu hướng tăng có thể sắp kết thúc và giá có khả năng đảo chiều giảm.
Phân kỳ ẩn (Hidden Divergence)
Phân kỳ ẩn là tín hiệu dự báo khả năng tiếp diễn xu hướng sau một giai đoạn điều chỉnh.
Phân kỳ ẩn dương (Hidden Bullish Divergence)
- Giá: Tạo đáy sau cao hơn đáy trước (Higher Low – HL) – trong một xu hướng tăng.
- Chỉ báo: Tạo đáy sau thấp hơn đáy trước (Lower Low – LL).
- Ý nghĩa: Cho thấy đợt điều chỉnh giảm giá có thể đã kết thúc và xu hướng tăng chính nhiều khả năng sẽ tiếp diễn. Đây là cơ hội để vào lệnh Buy theo xu hướng.
Phân kỳ ẩn âm (Hidden Bearish Divergence)
- Giá: Tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước (Lower High – LH) – trong một xu hướng giảm.
- Chỉ báo: Tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước (Higher High – HH).
- Ý nghĩa: Cho thấy đợt điều chỉnh tăng giá có thể đã kết thúc và xu hướng giảm chính nhiều khả năng sẽ tiếp diễn. Đây là cơ hội để vào lệnh Sell theo xu hướng.
Các chỉ báo để xác định phân kỳ
Có nhiều chỉ báo kỹ thuật có thể được sử dụng để xác định phân kỳ trong giao dịch. Dưới đây là một số chỉ báo dao động (oscillators) phổ biến và hiệu quả nhất thường được các nhà giao dịch sử dụng cho mục đích này:
- MACD (Moving Average Convergence Divergence): So sánh đỉnh/đáy giá với đỉnh/đáy trên histogram hoặc đường MACD. Phổ biến cho cả phân kỳ thường và ẩn.
- RSI (Relative Strength Index): So sánh đỉnh/đáy giá với đỉnh/đáy trên đường RSI (0-100). Rất hiệu quả để tìm phân kỳ thường (đảo chiều).
- Stochastic Oscillator: So sánh đỉnh/đáy giá với đỉnh/đáy trên đường %K hoặc %D (0-100). Nhạy hơn, có thể cho nhiều tín hiệu.
- CCI (Commodity Channel Index): So sánh đỉnh/đáy giá với đỉnh/đáy trên đường CCI.
- Awesome Oscillator (AO): So sánh đỉnh/đáy giá với đỉnh/đáy trên biểu đồ cột AO.
Xem thêm: Bloomberg Terminal là gì? Công cụ tối thượng cho Trader Forex chuyên nghiệp
Cách xác định phân kỳ trên biểu đồ Forex
Để xác định phân kỳ, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Chọn chỉ báo: Thêm một chỉ báo dao động (RSI, MACD, Stochastic) vào biểu đồ giá của bạn.
- Xác định xu hướng: Nhìn vào hành động giá để xác định xu hướng hiện tại (tăng, giảm, hay đi ngang).
- Tìm đỉnh/đáy:
- Trong xu hướng tăng: Tìm các đỉnh giá (swing highs) và các đỉnh tương ứng trên chỉ báo.
- Trong xu hướng giảm: Tìm các đáy giá (swing lows) và các đáy tương ứng trên chỉ báo.
- So sánh: Nối các đỉnh (hoặc đáy) trên biểu đồ giá và các đỉnh (hoặc đáy) tương ứng trên chỉ báo bằng các đường thẳng.
- Xác định phân kỳ:
- Nếu đường nối giá và đường nối chỉ báo hướng ngược nhau (một dốc lên, một dốc xuống), đó là phân kỳ thường.
- Nếu đường nối giá và đường nối chỉ báo cùng dốc lên hoặc cùng dốc xuống nhưng chỉ báo không xác nhận mức cao/thấp mới của giá, đó cũng là dấu hiệu phân kỳ.
- Đối với phân kỳ ẩn, tìm kiếm trong các giai đoạn điều chỉnh của xu hướng chính (đáy cao hơn trong xu hướng tăng, đỉnh thấp hơn trong xu hướng giảm) và so sánh với chỉ báo.
Cách sử dụng tín hiệu phân kỳ hiệu quả trong Forex
Phân kỳ là một công cụ mạnh mẽ, nhưng không nên sử dụng nó một cách độc lập. Dưới đây là cách tích hợp tín hiệu phân kỳ vào chiến lược giao dịch của bạn:
- Xác nhận tín hiệu: Phân kỳ là tín hiệu cảnh báo sớm, không phải là tín hiệu vào lệnh trực tiếp. Hãy chờ đợi sự xác nhận thêm từ:
- Mô hình nến đảo chiều: (Engulfing, Hammer, Shooting Star…).
- Phá vỡ đường xu hướng (trendline break): Giá phá vỡ đường xu hướng hiện tại.
- Phá vỡ mức hỗ trợ/kháng cự: Giá vượt qua các vùng cản quan trọng.
- Kết hợp với các công cụ khác: Sử dụng phân kỳ cùng với các mức hỗ trợ/kháng cự, Fibonacci, đường trung bình động (MA) để tăng độ tin cậy của tín hiệu.
- Quản lý rủi ro: Luôn đặt lệnh dừng lỗ (Stop Loss) hợp lý để bảo vệ tài khoản, ngay cả khi tín hiệu phân kỳ có vẻ rất mạnh. Phân kỳ có thể hình thành trong một thời gian dài trước khi giá thực sự đảo chiều, hoặc đôi khi đưa ra tín hiệu sai.
- Khung thời gian: Phân kỳ trên các khung thời gian lớn (H4, D1, W1) thường đáng tin cậy hơn so với các khung thời gian nhỏ (M5, M15).
Ưu nhược điểm của việc sử dụng phân kỳ
Ưu điểm
- Cảnh báo sớm: Giúp nhận diện khả năng đảo chiều hoặc suy yếu của xu hướng trước khi nó thực sự diễn ra rõ ràng trên biểu đồ giá.
- Xác nhận tín hiệu: Có thể dùng để xác nhận các tín hiệu từ các công cụ phân tích khác.
- Linh hoạt: Áp dụng được trên nhiều khung thời gian và với nhiều loại chỉ báo dao động.
Nhược điểm
- Tín hiệu sai (False Signals): Phân kỳ có thể xuất hiện nhưng giá không đảo chiều như dự đoán.
- Tính chủ quan: Việc xác định các đỉnh/đáy để vẽ đường phân kỳ đôi khi mang tính chủ quan.
- Độ trễ: Vì dựa trên chỉ báo (vốn được tính toán từ dữ liệu giá quá khứ), phân kỳ vẫn có độ trễ nhất định.
- Cần xác nhận: Không nên giao dịch chỉ dựa vào phân kỳ mà cần các yếu tố xác nhận khác.
Xem thêm: Kiến thức Forex
Kết luận
Phân kỳ (Divergence) là một khái niệm quan trọng và là một công cụ hữu ích trong bộ công cụ phân tích kỹ thuật của mọi nhà giao dịch Forex. Hiểu rõ Divergence là gì, cách nhận biết các loại phân kỳ khác nhau (thường, ẩn, dương, âm) và cách kết hợp nó với các phương pháp phân tích khác sẽ giúp bạn đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt hơn, nắm bắt các cơ hội tiềm năng và quản lý rủi ro hiệu quả.
