Trong thế giới tài chính, có vô vàn chỉ số được sử dụng để đánh giá sức khỏe của một công ty hay cả một nền kinh tế. Một trong những chỉ số cơ bản nhưng quan trọng là BVPS (Book Value Per Share) – Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu. Mặc dù thường được dùng chủ yếu trong phân tích cổ phiếu, BVPS cũng có những ảnh hưởng gián tiếp nhất định đến thị trường ngoại hối (Forex). Vậy BVPS là gì? Cùng Tin tức FX tìm hiểu nhé.
Chỉ số BVPS là gì?
BVPS là viết tắt của Book Value Per Share, dịch ra tiếng Việt là Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu. Chỉ số này thể hiện giá trị tài sản ròng (tổng tài sản trừ đi tổng nợ và các tài sản vô hình) của một công ty phân bổ trên mỗi cổ phiếu thường đang lưu hành.
Nói một cách đơn giản, BVPS cho biết nếu công ty thanh lý tất cả tài sản, trả hết nợ nần, thì mỗi cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường sẽ nhận được bao nhiêu tiền (dựa trên giá trị ghi trên sổ sách kế toán).
Xem thêm: Rủi ro phi hệ thống là gì? Phân biệt rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống
Công thức tính chỉ số BVPS
Công thức tính BVPS khá đơn giản:
BVPS = (Tổng vốn chủ sở hữu – Giá trị cổ phiếu ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành
Trong đó:
- Tổng vốn chủ sở hữu (Total Equity): Là tổng giá trị tài sản của công ty trừ đi tổng nợ phải trả. Bạn có thể tìm thấy con số này trên bảng cân đối kế toán của công ty.
- Giá trị cổ phiếu ưu đãi (Preferred Equity): Cổ phiếu ưu đãi có quyền ưu tiên nhận cổ tức và tài sản khi thanh lý so với cổ phiếu thường. Do đó, cần trừ giá trị của chúng ra khỏi tổng vốn chủ sở hữu trước khi chia cho cổ phiếu thường.
- Số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành (Total Shares Outstanding): Là tổng số cổ phiếu thường mà công ty đã phát hành và đang được nắm giữ bởi các nhà đầu tư (không bao gồm cổ phiếu quỹ).
Ý nghĩa của chỉ số BVPS
Chỉ số BVPS (Book Value Per Share – Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu) mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong việc phân tích và đánh giá một công ty, cụ thể là:
Đo lường Giá trị Tài sản Ròng trên mỗi Cổ phiếu: Đây là ý nghĩa cốt lõi nhất. BVPS cho biết giá trị tài sản còn lại của công ty (sau khi đã trừ hết nợ phải trả và giá trị cổ phiếu ưu đãi) phân bổ cho mỗi cổ phiếu thường đang lưu hành. Nó thể hiện giá trị “sổ sách” mà mỗi cổ đông thường nắm giữ trong công ty.
Cung cấp Giá trị Tham chiếu Cơ bản: BVPS đưa ra một mức giá trị cơ bản của cổ phiếu dựa trên số liệu kế toán (chi phí lịch sử). Nhà đầu tư có thể dùng nó như một điểm tham chiếu để so sánh với giá thị trường hiện tại của cổ phiếu.
Công cụ So sánh Định giá (khi kết hợp với giá thị trường): BVPS so với Giá thị trường (MPS – Market Price per Share), Tỷ lệ P/B (Price-to-Book = MPS / BVPS) là một chỉ số định giá phổ biến.
- Nếu Giá thị trường < BVPS (P/B < 1): Cổ phiếu có thể đang bị thị trường định giá thấp hơn giá trị sổ sách, tiềm ẩn cơ hội mua vào (nhưng cần xem xét lý do tại sao).
- Nếu Giá thị trường > BVPS (P/B > 1): Thị trường đang định giá cổ phiếu cao hơn giá trị sổ sách. Điều này có thể do kỳ vọng vào khả năng sinh lời cao trong tương lai, hoặc do công ty sở hữu nhiều tài sản vô hình (thương hiệu, lợi thế cạnh tranh…) không được phản ánh đầy đủ trong sổ sách.
Đánh giá Mức độ An toàn và Bảo toàn Vốn: Một chỉ số BVPS dương và có xu hướng tăng trưởng qua các năm cho thấy công ty có nền tảng tài sản vững chắc, hoạt động kinh doanh có lãi và tích lũy được giá trị cho cổ đông. Về lý thuyết, nó thể hiện mức độ bảo vệ vốn cho cổ đông thường trong trường hợp công ty giải thể (dù giá trị thanh lý thực tế có thể khác).
Phản ánh Giá trị Lịch sử: BVPS dựa trên giá trị ghi sổ của tài sản theo nguyên tắc giá gốc, nó phản ánh chi phí lịch sử để tạo ra các tài sản đó.
Hạn chế của BVPS
- Không phản ánh giá trị thị trường: Giá trị sổ sách có thể rất khác biệt so với giá trị thị trường hiện tại của tài sản (ví dụ: bất động sản mua từ lâu có thể có giá thị trường cao hơn nhiều so với giá ghi sổ).
- Bỏ qua tài sản vô hình: Các tài sản vô hình quan trọng như thương hiệu, bằng sáng chế, lợi thế cạnh tranh, nguồn nhân lực chất lượng cao… thường không được ghi nhận hoặc ghi nhận không đầy đủ trên bảng cân đối kế toán, do đó không được phản ánh trong BVPS.
- Khác biệt giữa các ngành: BVPS có thể rất khác nhau tùy thuộc vào đặc thù ngành nghề (ví dụ, các công ty tài chính, bất động sản thường có tài sản hữu hình lớn nên BVPS cao hơn các công ty công nghệ, dịch vụ).
Tóm lại, BVPS là một chỉ số cơ bản cung cấp cái nhìn về giá trị sổ sách của một cổ phiếu, hữu ích cho việc so sánh định giá và đánh giá nền tảng tài sản của công ty, nhưng cần được sử dụng kết hợp với các chỉ số và thông tin khác để có quyết định đầu tư chính xác.
Xem thêm: Rủi ro thị trường là gì? Cách quản lý rủi ro thị trường hiệu quả
BVPS ảnh hưởng đến Forex như thế nào?
Mối liên hệ giữa BVPS và thị trường Forex không trực tiếp như các chỉ số kinh tế vĩ mô (lãi suất, lạm phát, GDP), nhưng nó tồn tại một cách gián tiếp thông qua các kênh sau:
Phản ánh sức khỏe doanh nghiệp và nền kinh tế
Khi các công ty chủ chốt trong một nền kinh tế có chỉ số BVPS cao và tăng trưởng ổn định, điều này thường phản ánh tình hình kinh doanh tốt, lợi nhuận bền vững và nền tảng tài sản mạnh.
Một khu vực doanh nghiệp khỏe mạnh là trụ cột cho một nền kinh tế vững chắc. Nền kinh tế mạnh mẽ thường thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài.
Tác động Forex: Để đầu tư vào các công ty hoặc tài sản của quốc gia đó, nhà đầu tư nước ngoài cần mua đồng nội tệ, làm tăng cầu và đẩy giá trị đồng tiền đó lên trên thị trường Forex. Ngược lại, nếu BVPS của nhiều công ty lớn sụt giảm, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo về sự suy yếu của nền kinh tế, gây áp lực giảm giá lên đồng nội tệ.
Tâm lý nhà đầu tư và dòng vốn
Các nhà đầu tư quốc tế thường xem xét các chỉ số cơ bản như BVPS (cùng với P/E, EPS, ROE…) khi quyết định rót vốn vào một thị trường chứng khoán nào đó.
Một thị trường chứng khoán với nhiều công ty có BVPS hấp dẫn (ví dụ, BVPS cao nhưng giá cổ phiếu lại thấp hơn) có thể thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII).
Tác động Forex: Dòng vốn FII chảy vào mạnh mẽ sẽ làm tăng nhu cầu đối với đồng nội tệ, hỗ trợ tỷ giá hối đoái của quốc gia đó.
Mối tương quan với thị trường chứng khoán
BVPS là một yếu tố trong việc định giá cổ phiếu. Diễn biến chung của thị trường chứng khoán một quốc gia thường có mối tương quan nhất định với giá trị đồng nội tệ của quốc gia đó.
Một thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh (có thể được hỗ trợ bởi các công ty có nền tảng BVPS tốt) thường đi kèm với sự lạc quan về nền kinh tế và thu hút vốn, có lợi cho đồng nội tệ.
Tác động Forex: Sự tăng trưởng bền vững của thị trường chứng khoán, phần nào phản ánh qua các chỉ số cơ bản như BVPS, có thể củng cố niềm tin vào đồng tiền quốc gia đó.
Lưu ý quan trọng khi xem xét BVPS và Forex
- Ảnh hưởng gián tiếp và có độ trễ: BVPS không phải là chỉ báo trực tiếp và tức thời cho các giao dịch Forex ngắn hạn. Ảnh hưởng của nó mang tính dài hạn và là một phần của bức tranh kinh tế tổng thể.
- Không phải yếu tố quyết định: Các yếu tố vĩ mô như chính sách tiền tệ (lãi suất), lạm phát, tăng trưởng GDP, cán cân thương mại, ổn định chính trị… có tác động mạnh mẽ và trực tiếp hơn nhiều đến tỷ giá hối đoái so với BVPS.
- Cần xem xét theo ngành và xu hướng: Giá trị BVPS rất khác nhau giữa các ngành (ví dụ, ngành tài chính, bất động sản thường có BVPS cao hơn ngành công nghệ). Quan trọng là xem xét xu hướng BVPS theo thời gian và so sánh với các công ty cùng ngành.
- Kết hợp nhiều chỉ số: Không nên chỉ dựa vào BVPS. Cần kết hợp phân tích BVPS với các chỉ số tài chính khác và các yếu tố kinh tế vĩ mô để có cái nhìn toàn diện.
Xem thêm: Kiến thức Forex
Kết luận
Chỉ số BVPS là một công cụ hữu ích để đánh giá giá trị cơ bản và sức khỏe tài chính của một công ty dựa trên sổ sách kế toán. Mặc dù chủ yếu được sử dụng trong phân tích cổ phiếu, BVPS có thể ảnh hưởng gián tiếp đến thị trường Forex thông qua việc phản ánh sức khỏe của khu vực doanh nghiệp, tác động đến tâm lý nhà đầu tư và dòng vốn quốc tế, cũng như mối tương quan với thị trường chứng khoán.
