Để không bị rối khi dùng chỉ báo kỹ thuật Forex, việc phân biệt hai nhóm chính là rất quan trọng: Overlays (vẽ trực tiếp trên giá) và Oscillators (hiển thị ở cửa sổ riêng bên dưới). Bài viết này sẽ tập trung giải thích rõ về nhóm thứ hai: Chỉ báo dao động (Oscillators). Vậy Oscillator là gì, cách chúng đo lường động lượng, xác định vùng quá mua/quá bán, và đặc biệt là làm rõ sự khác biệt cốt lõi giữa chúng và Overlays, giúp bạn sử dụng công cụ hiệu quả hơn. Cùng Tin tức FX tìm hiểu nhé.
Chỉ báo Oscillators là gì?
Chỉ báo Oscillator (chỉ báo dao động) là một loại chỉ báo phân tích kỹ thuật được sử dụng để đo lường động lượng (momentum) của một xu hướng và xác định các vùng quá mua (overbought) hoặc quá bán (oversold) tiềm năng. Đặc điểm nhận dạng chính của chúng là:
- Hiển thị: Chúng thường được vẽ trong một cửa sổ riêng biệt, nằm bên dưới biểu đồ giá chính.
- Dao động: Giá trị của chúng dao động (oscillate) lên xuống quanh một đường trung tâm (ví dụ: mức 0 hoặc 100) hoặc giữa các mức giới hạn trên và dưới được xác định trước (ví dụ: 0 và 100 đối với RSI, Stochastic).
- Mục đích: Chủ yếu dùng để đánh giá tốc độ thay đổi giá và cảnh báo về khả năng giá sắp đảo chiều hoặc điều chỉnh do đã di chuyển quá nhanh theo một hướng.
Mục đích sử dụng chỉ báo Oscillators
Nhà giao dịch Forex sử dụng Oscillators để:
- Đo lường động lượng: Xác định xem tốc độ tăng/giảm giá đang mạnh lên hay yếu đi.
- Xác định vùng quá mua/quá bán: Khi chỉ báo tiến vào các vùng cực đoan (ví dụ: RSI > 70, Stochastic > 80 là quá mua; RSI < 30, Stochastic < 20 là quá bán), nó gợi ý rằng biến động giá theo hướng hiện tại có thể sắp kết thúc hoặc tạm dừng.
- Phát hiện phân kỳ (Divergence): Tìm kiếm sự khác biệt giữa hướng đi của giá và hướng đi của chỉ báo. Đây là một trong những tín hiệu mạnh mẽ nhất cảnh báo khả năng đảo chiều xu hướng.
- Tìm tín hiệu giao dịch: Sử dụng các tín hiệu như thoát khỏi vùng quá mua/quá bán, giao cắt đường trung tâm, hoặc phân kỳ để tìm điểm vào/ra lệnh tiềm năng.
- Xác nhận tín hiệu: Kết hợp với các phương pháp phân tích khác (Overlays, Price Action…) để tăng độ tin cậy.
Xem thêm: Chỉ báo Overlays là gì? Cách sử dụng chỉ báo Overlays hiệu quả trong Forex
Phân biệt Oscillators và Overlays
Điểm khác biệt cốt lõi giữa Chỉ báo dao động (Oscillators) và Chỉ báo chồng lớp (Overlays) trong phân tích kỹ thuật Forex là cách chúng hiển thị và thang đo chúng sử dụng:
Để tránh nhầm lẫn, hãy xem lại bảng so sánh nhanh giữa hai loại chỉ báo này:
Các chỉ báo Oscillators phổ biến trong Forex
Nhiều chỉ báo động lượng chúng ta đã đề cập trước đây chính là các chỉ báo Oscillators phổ biến:
- Relative Strength Index (RSI): Đo lường tốc độ và biên độ thay đổi giá. Dao động 0-100. Quá mua >70, Quá bán <30. Tìm tín hiệu phân kỳ và thoát khỏi vùng quá mua/quá bán.
- Stochastic Oscillator: So sánh giá đóng cửa với phạm vi giá trong một khoảng thời gian. Dao động 0-100. Quá mua >80, Quá bán <20. Tìm tín hiệu giao cắt %K/%D và phân kỳ.
- Moving Average Convergence Divergence (MACD): Mặc dù có các yếu tố tính toán dựa trên MA (Overlays), MACD thường được hiển thị trong cửa sổ riêng như một Oscillator. Nó đo lường động lượng thông qua sự hội tụ/phân kỳ của hai đường EMA. Tìm tín hiệu giao cắt MACD/Signal, giao cắt mức 0 và phân kỳ.
- Commodity Channel Index (CCI): Đo độ lệch của giá so với giá trung bình. Dao động quanh mức 0. Các mức cực đoan (+100/-100) báo hiệu quá mua/quá bán hoặc xu hướng mạnh.
- Momentum Oscillator / Rate of Change (ROC): Đo tốc độ thay đổi giá. Giao cắt đường trung tâm (0 hoặc 100) cho thấy sự thay đổi trong động lượng.
Xem thêm: Chỉ báo động lượng là gì? Cách sử dụng hiệu quả trong Forex
Cách sử dụng chỉ báo Oscillators hiệu quả
Để sử dụng các chỉ báo Oscillators hiệu quả trong giao dịch Forex, bạn nên tuân theo các nguyên tắc và chiến lược sau:
- Kết hợp với xu hướng chính: Ưu tiên tìm tín hiệu chỉ báo Oscillator (ví dụ: quá bán) để vào lệnh Mua chỉ khi xu hướng chung đang tăng, và ngược lại cho lệnh Bán. Đừng chống lại xu hướng chỉ dựa vào Oscillator.
- Tìm kiếm phân kỳ (Divergence): Chú ý tín hiệu phân kỳ giữa giá và chỉ báo – đây là dấu hiệu mạnh mẽ cảnh báo khả năng đảo chiều hoặc tiếp diễn xu hướng (cần xác nhận thêm).
- Thận trọng với quá mua/quá bán: Đừng vào lệnh ngay khi chỉ báo chạm vùng này. Hãy chờ tín hiệu thoát ra khỏi vùng đó và có sự xác nhận từ hành động giá hoặc chỉ báo khác.
- Sử dụng tín hiệu giao cắt: Các điểm giao cắt đường trung tâm hoặc đường tín hiệu có thể cung cấp gợi ý về sự thay đổi động lượng, nhưng cần lọc nhiễu và xác nhận.
- Luôn kết hợp và quản lý rủi ro: Không bao giờ dùng Oscillator độc lập. Luôn kết hợp với phân tích xu hướng, hành động giá, và quan trọng nhất là phải có kế hoạch quản lý rủi ro chặt chẽ (Stop Loss, khối lượng lệnh).
Ưu nhược điểm của chỉ báo Oscillators
Ưu điểm
- Đo lường động lượng hiệu quả: Giúp nhận biết tốc độ và “sức khỏe” của biến động giá, xem giá đang tăng/giảm tốc nhanh hay chậm.
- Xác định vùng quá mua/quá bán: Cung cấp cảnh báo sớm về các mức giá cực đoan, nơi thị trường có thể đã bị kéo căng quá mức và có khả năng điều chỉnh hoặc đảo chiều.
- Tín hiệu phân kỳ mạnh mẽ: Việc phát hiện phân kỳ giữa giá và chỉ báo là một trong những công cụ mạnh nhất để dự báo khả năng đảo chiều xu hướng tiềm năng.
- Hữu ích trong thị trường đi ngang (Ranging Market): Khi thị trường không có xu hướng rõ ràng, chỉ báo Oscillators có thể giúp xác định các đỉnh và đáy tạm thời trong phạm vi giá để thực hiện các giao dịch ngắn hạn.
Nhược điểm
- Dễ bị sai lệch trong xu hướng mạnh: Trong một xu hướng tăng hoặc giảm rất mạnh, chỉ báo Oscillator có thể liên tục nằm trong vùng quá mua hoặc quá bán trong thời gian dài mà không hề đảo chiều. Việc giao dịch ngược xu hướng dựa vào tín hiệu này sẽ rất rủi ro.
- Vẫn có độ trễ (Lagging): Chúng được tính toán dựa trên dữ liệu giá quá khứ, nên tín hiệu đưa ra sẽ luôn có độ trễ nhất định so với hành động giá tức thời.
- Quá mua/Quá bán không đảm bảo đảo chiều: Việc chỉ báo đi vào vùng cực đoan chỉ là một dấu hiệu cảnh báo, không phải là sự đảm bảo rằng giá sẽ đảo chiều ngay lập tức.
- Cần kết hợp và diễn giải: Không nên sử dụng tín hiệu chỉ báo Oscillator một cách độc lập. Chúng cần được kết hợp với phân tích xu hướng, hành động giá, và các công cụ khác để lọc tín hiệu nhiễu và tăng độ tin cậy.
Xem thêm: Kiến thức Forex
Kết luận
Chỉ báo Oscillators là một nhóm công cụ phân tích kỹ thuật không thể thiếu cho nhà giao dịch Forex, đặc biệt hữu ích trong việc đo lường động lượng thị trường và xác định các điều kiện quá mua/quá bán. Chúng hoạt động hiệu quả nhất khi được sử dụng để tìm kiếm tín hiệu phân kỳ hoặc để xác định thời điểm vào lệnh tối ưu trong bối cảnh xu hướng lớn hơn (thường được xác định bởi các chỉ báo chồng lớp hoặc hành động giá).
