Biểu đồ Tic-Tac-Toe, hay còn gọi là Point and Figure (P&F), là một công cụ phân tích kỹ thuật độc đáo giúp loại bỏ nhiễu động giá và tập trung vào xu hướng thực sự của thị trường. Không giống như các loại biểu đồ truyền thống như nến Nhật hay đường thẳng, biểu đồ Tic-Tac-Toe không quan tâm đến yếu tố thời gian mà chỉ phản ánh biến động giá đáng kể. Trong bài viết này, hãy cùng TintucFX tìm hiểu về biểu đồ Tic-Tac-Toe nhé!
Biểu đồ Tic-Tac-Toe là gì?
Biểu đồ Tic-Tac-Toe là một công cụ phân tích kỹ thuật độc đáo có lịch sử lâu đời, xuất hiện từ năm 1881. Không giống như các loại biểu đồ nến Nhật Bản phổ biến, Tic-Tac-Toe có nguồn gốc từ phương Tây, cụ thể là Hoa Kỳ. Theo các tài liệu nghiên cứu, phương pháp này được giới thiệu bởi Joseph Klein và Charles Dow – người sáng lập lý thuyết Dow, nền tảng quan trọng của phân tích kỹ thuật hiện đại. Nhờ cách hiển thị giá độc đáo, biểu đồ Tic-Tac-Toe nhanh chóng trở thành lựa chọn ưa thích của nhiều nhà giao dịch tại Bắc Mỹ.
Về cấu trúc, biểu đồ này có nét tương đồng với biểu đồ Renko. Thay vì thể hiện từng biến động giá nhỏ, Tic-Tac-Toe tập trung vào hướng đi chính của thị trường, loại bỏ các nhiễu động không cần thiết. Biểu đồ được tạo thành từ các cột gồm dấu “X” màu xanh khi giá tăng và dấu “O” màu đỏ khi giá giảm. Điều này giúp nhà giao dịch dễ dàng nhận diện xu hướng mà không bị tác động bởi những biến động nhỏ trong ngày. Đặc biệt, bạn có thể tùy chỉnh kích thước của mỗi đơn vị giá (block), giúp biểu đồ phù hợp với từng chiến lược giao dịch khác nhau.
Biểu đồ Tic-Tac-Toe hình thành như thế nào?
Biểu đồ Tic-Tac-Toe có cách hiển thị giá độc đáo so với các loại biểu đồ thông thường. Thay vì thể hiện từng biến động nhỏ, nó chỉ ghi nhận những thay đổi giá đáng kể dựa trên kích thước khối (box size) đã được thiết lập trước đó. Khi giá tăng đủ một khoảng tương ứng với kích thước khối, một dấu “X” sẽ được vẽ, ngược lại nếu giá giảm đủ khoảng cách quy định, một dấu “O” sẽ xuất hiện. Những biến động nhỏ hơn mức này sẽ không được thể hiện trên biểu đồ, giúp loại bỏ nhiễu thị trường và tập trung vào xu hướng chính.
Một điểm đặc biệt của biểu đồ Tic-Tac-Toe là nó không hiển thị theo thời gian cố định như biểu đồ nến hay biểu đồ thanh. Nếu giá không có sự thay đổi lớn đủ để hình thành một khối mới, biểu đồ sẽ giữ nguyên trạng thái, không thêm bất kỳ ký hiệu nào. Điều này có nghĩa là có thể mất vài giờ hoặc thậm chí vài ngày để một cột mới được hình thành, tùy vào sự biến động của thị trường.
Bên cạnh kích thước khối, một yếu tố quan trọng khác là tham số đảo chiều (Reversal Amount). Đây là số lượng khối tối thiểu mà giá phải di chuyển theo hướng ngược lại để bắt đầu một cột mới. Giá trị mặc định thường là ba khối. Ví dụ, nếu kích thước khối là 100 USD, giá phải giảm ít nhất 300 USD trong một xu hướng tăng để hình thành một cột mới gồm ba dấu “O”. Điều tương tự cũng áp dụng đối với xu hướng giảm – khi giá đảo chiều đủ ba khối theo hướng tăng, một cột “X” mới sẽ xuất hiện.
Theo ghi chép của Charles Dow, biểu đồ Tic-Tac-Toe ban đầu được gọi là biểu đồ sách (book chart). Lý do là các nhà giao dịch thời kỳ đầu theo dõi giá theo cách thủ công, ghi chép chúng vào các cột trong sổ tay để nhận diện xu hướng thị trường. Nhờ tính súc tích của biểu đồ này, nhà giao dịch có thể theo dõi lịch sử giá trong nhiều năm trên chỉ một trang giấy, miễn là kích thước khối đủ lớn.
Ngày nay, nhờ sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại, nhà giao dịch không còn cần phải vẽ biểu đồ thủ công nữa. Các nền tảng giao dịch trực tuyến có thể tạo biểu đồ Tic-Tac-Toe tự động, giúp việc phân tích kỹ thuật trở nên dễ dàng hơn.
Hướng dẫn sử dụng biểu đồ Tic-Tac-Toe trong phân tích kỹ thuật Forex
Biểu đồ Tic-Tac-Toe là một trong những công cụ phân tích kỹ thuật ít phổ biến hơn so với biểu đồ nến hoặc biểu đồ thanh, nhưng nó có thể giúp nhà giao dịch lọc bỏ nhiễu thị trường và tập trung vào các xu hướng quan trọng. Trong phần này, chúng ta sẽ đi sâu vào cách đọc và sử dụng biểu đồ Tic-Tac-Toe để đưa ra quyết định giao dịch hiệu quả.
Cấu trúc của biểu đồ Tic-Tac-Toe
Không giống như các loại biểu đồ dựa trên thời gian, biểu đồ Tic-Tac-Toe chỉ phản ánh sự thay đổi đáng kể của giá. Điều này giúp loại bỏ các biến động ngẫu nhiên và tập trung vào xu hướng thực sự của thị trường.
Cấu trúc của biểu đồ này bao gồm:
- Cột X (dấu chéo màu xanh lá cây): Đại diện cho xu hướng tăng. Khi giá tăng một mức bằng hoặc lớn hơn kích thước khối đã thiết lập, một dấu X mới sẽ xuất hiện.
- Cột O (vòng tròn màu đỏ): Đại diện cho xu hướng giảm. Khi giá giảm đủ mức tương ứng với kích thước khối, một cột O sẽ được vẽ.
- Tham số đảo chiều (Reversal Amount): Cho biết số lượng khối tối thiểu mà giá phải di chuyển theo hướng ngược lại để tạo ra một cột mới. Giá trị mặc định thường là 3 khối. Ví dụ: Nếu kích thước khối là 50 pip, giá cần phải giảm ít nhất 150 pip từ đỉnh gần nhất để tạo ra một cột O mới.
Cách đọc biểu đồ Tic-Tac-Toe
Việc đọc biểu đồ Tic-Tac-Toe không giống như các loại biểu đồ truyền thống. Thay vì theo dõi từng cây nến hoặc mỗi biến động nhỏ, nhà giao dịch cần tập trung vào các cột X và O để nhận diện xu hướng chính.
Khi nào vào lệnh mua (Buy)?
- Khi xuất hiện một cột X mới sau một cột O, chứng tỏ giá đã đảo chiều tăng.
- Khi giá vượt qua mức kháng cự quan trọng và tạo thêm nhiều cột X liên tiếp.
- Khi một tín hiệu đảo chiều tăng xuất hiện ở vùng hỗ trợ mạnh.
Khi nào vào lệnh bán (Sell)?
- Khi xuất hiện một cột O mới sau một cột X, cho thấy giá đã đảo chiều giảm.
- Khi giá phá vỡ mức hỗ trợ và hình thành các cột O liên tiếp.
- Khi một tín hiệu đảo chiều giảm xuất hiện ở vùng kháng cự.
Bởi vì biểu đồ Tic-Tac-Toe không bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời gian nên nhà giao dịch có thể dễ dàng nhận diện các mức hỗ trợ và kháng cự chính xác hơn so với biểu đồ nến truyền thống.
Ưu điểm của biểu đồ Tic-Tac-Toe
So với các loại biểu đồ khác, biểu đồ Tic-Tac-Toe có một số ưu điểm vượt trội:
- Loại bỏ nhiễu thị trường: Không hiển thị những biến động nhỏ không đáng kể, giúp nhà giao dịch tập trung vào xu hướng chính.
- Dễ dàng nhận diện xu hướng: Việc phân biệt giữa xu hướng tăng và xu hướng giảm rõ ràng hơn nhờ vào các cột X và O.
- Hỗ trợ tốt cho giao dịch dài hạn: Do không bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời gian, biểu đồ Tic-Tac-Toe phù hợp cho các chiến lược giao dịch dài hạn.
- Công cụ hỗ trợ xác định mức hỗ trợ và kháng cự chính xác: Nhờ loại bỏ các biến động ngẫu nhiên, nhà giao dịch có thể xác định vùng giá quan trọng một cách dễ dàng hơn.
Hạn chế của biểu đồ Tic-Tac-Toe
Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng biểu đồ Tic-Tac-Toe cũng có một số nhược điểm mà nhà giao dịch cần lưu ý:
- Không phù hợp với giao dịch ngắn hạn: Vì không hiển thị từng biến động giá nhỏ, biểu đồ này không phù hợp cho các chiến lược giao dịch theo phong cách scalping.
- Cần có kỹ năng đọc biểu đồ: Vì ít phổ biến hơn biểu đồ nến hoặc thanh, nhà giao dịch cần thời gian để làm quen với cách đọc và phân tích biểu đồ Tic-Tac-Toe.
- Không phản ánh thời gian thực: Biểu đồ chỉ thay đổi khi giá di chuyển một khoảng đáng kể, vì vậy nó không cung cấp thông tin chi tiết về hành động giá trong thời gian ngắn.
Cách áp dụng biểu đồ Tic-Tac-Toe vào giao dịch Forex
Nhà giao dịch có thể sử dụng biểu đồ Tic-Tac-Toe để hỗ trợ các chiến lược giao dịch sau:
- Giao dịch theo xu hướng: Khi một cột X dài xuất hiện, đó là dấu hiệu của một xu hướng tăng mạnh. Ngược lại, khi một cột O dài xuất hiện, xu hướng giảm có thể đang chiếm ưu thế.
- Giao dịch theo vùng hỗ trợ và kháng cự: Nhà giao dịch có thể sử dụng biểu đồ Tic-Tac-Toe để xác định các vùng giá quan trọng và vào lệnh khi giá phản ứng tại các mức này.
- Xác định điểm vào lệnh theo mô hình giá: Một số mô hình đảo chiều hoặc mô hình tiếp diễn có thể được phát hiện trên biểu đồ Tic-Tac-Toe, giúp nhà giao dịch vào lệnh chính xác hơn.
Kết luận
Biểu đồ Tic-Tac-Toe là một công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ, giúp loại bỏ nhiễu thị trường và tập trung vào xu hướng chính. Mặc dù không phổ biến như biểu đồ nến, nhưng nó có thể mang lại lợi thế cho nhà giao dịch trong việc xác định mức hỗ trợ, kháng cự và xu hướng dài hạn. Để sử dụng hiệu quả, trader cần dành thời gian làm quen với cách đọc biểu đồ và kết hợp với các công cụ phân tích khác để đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn.
