Thị trường ngoại hối (forex) là một trong những thị trường tài chính lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới.Tuy nhiên, để có được sự phát triển mạnh mẽ như ngày nay, forex đã trải qua một quá trình hình thành lâu dài, gắn liền với sự phát triển của hệ thống tiền tệ. Lịch sử forex là câu chuyện về những sự kiện quan trọng đã định hình nên thị trường tài chính này, từ thời kỳ bản vị vàng cho đến sự ra đời của giao dịch điện tử. Hãy cùng TintuxFX tìm hiểu về lịch sử forex nhé!
Lịch sử Forex diễn ra như thế nào?
Những nền tảng đầu tiên của thị trường forex
Sự xuất hiện của thị trường ngoại hối gắn liền với lịch sử của tiền tệ. Trước khi có các đồng tiền chính thức, con người sử dụng hệ thống hàng đổi hàng để trao đổi giá trị. Tuy nhiên, phương thức này có nhiều bất tiện, thúc đẩy sự ra đời của tiền tệ kim loại vào khoảng 4.500 năm trước tại Lưỡng Hà (ngày nay thuộc Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ).
Những đồng xu kim loại bằng vàng và bạc được sử dụng rộng rãi trong giao thương quốc tế. Đến thế kỷ thứ X, Trung Hoa là nơi đầu tiên phát hành tiền giấy, đánh dấu một bước tiến lớn trong sự phát triển của hệ thống tiền tệ. Qua nhiều thế kỷ, các quốc gia đã phát triển nhiều hình thức thanh toán khác nhau, tạo tiền đề cho sự ra đời của thị trường forex.
Chế độ bản vị vàng – Bước ngoặt quan trọng trong lịch sử forex
Vào thế kỷ 19, chế độ bản vị vàng (gold standard) được nhiều quốc gia áp dụng. Theo hệ thống này, mỗi đồng tiền quốc gia được gắn liền với một lượng vàng nhất định, giúp ổn định giá trị của tiền tệ và giảm rủi ro lạm phát.
Tuy nhiên, bản vị vàng không thể tồn tại lâu dài khi các quốc gia buộc phải in thêm tiền để phục vụ nhu cầu chiến tranh. Chiến tranh thế giới thứ nhất và thứ hai đã khiến các nền kinh tế rơi vào khủng hoảng, buộc nhiều quốc gia phải từ bỏ chế độ bản vị vàng, đánh dấu một sự thay đổi lớn trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.
Hệ thống Bretton Woods và sự sụp đổ
Sau Thế chiến thứ hai, vào năm 1944, hệ thống Bretton Woods được thiết lập với mục tiêu tái thiết nền kinh tế toàn cầu. Theo hệ thống này, đồng đô la Mỹ (USD) được cố định với vàng, trong khi các đồng tiền khác được neo theo USD với biên độ dao động hẹp. Đây là nền tảng cho sự phát triển của thị trường forex hiện đại.
Tuy nhiên, đến năm 1971, hệ thống Bretton Woods sụp đổ khi Mỹ không thể tiếp tục duy trì tỷ giá cố định giữa USD và vàng. Tổng thống Mỹ Richard Nixon đã tuyên bố hủy bỏ khả năng chuyển đổi USD sang vàng, dẫn đến sự ra đời của chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử forex, đặt nền móng cho thị trường ngoại hối tự do ngày nay.
Chế độ tỷ giá thả nổi và sự mở rộng của thị trường forex
Khi hệ thống Bretton Woods sụp đổ, các quốc gia bắt đầu áp dụng chế độ tỷ giá thả nổi, nghĩa là tỷ giá tiền tệ được xác định dựa trên cung và cầu trên thị trường thay vì bị kiểm soát bởi chính phủ.
Năm 1972, sáu quốc gia châu Âu đã cố gắng thiết lập một hệ thống tỷ giá ổn định thông qua European Joint Float, nhưng nỗ lực này cũng nhanh chóng thất bại. Cuối cùng, vào năm 1976, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã chính thức công nhận tỷ giá hối đoái thả nổi, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của thị trường forex hiện đại.
Thỏa ước Plaza và sự gia tăng ảnh hưởng của đồng USD
Vào những năm 1980, đồng USD trở nên quá mạnh so với các đồng tiền khác, gây khó khăn cho các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu. Để đối phó với tình trạng này, vào năm 1985, Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh và Pháp đã ký Thỏa ước Plaza, cam kết phối hợp để làm suy yếu USD và hỗ trợ các nền kinh tế khác.
Sau đó, vào năm 1987, Thỏa ước Louvre được ký kết để ổn định tỷ giá tiền tệ và tránh biến động mạnh trên thị trường. Những thỏa thuận này góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường forex, khiến tỷ giá tiền tệ trở thành một công cụ quan trọng trong chính sách kinh tế của các quốc gia.
Sự ra đời của đồng euro và tác động đến thị trường forex
Vào năm 1999, đồng euro (EUR) chính thức ra đời, đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử forex. 11 quốc gia châu Âu đã quyết định sử dụng một đồng tiền chung, giúp đơn giản hóa giao dịch và tăng tính ổn định cho thị trường tài chính khu vực.
Cặp tiền EUR/USD nhanh chóng trở thành một trong những cặp tiền tệ được giao dịch nhiều nhất trên thị trường forex, phản ánh tầm quan trọng của euro trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.
Xem thêm: EURUSD là gì? Kinh nghiệm đầu tư cặp EURUSD hiệu quả
Sự phát triển của công nghệ và tác động đến thị trường forex
Công nghệ đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thị trường forex, đặc biệt trong hai thập kỷ qua. Trước đây, giao dịch ngoại hối chủ yếu được thực hiện thông qua các ngân hàng lớn và tổ chức tài chính, nhưng với sự bùng nổ của internet và các nền tảng giao dịch điện tử, thị trường forex đã mở rộng đáng kể.
Sự ra đời của phần mềm giao dịch như MetaTrader 4 (MT4), MetaTrader 5 (MT5), cTrader đã giúp các nhà giao dịch cá nhân dễ dàng tiếp cận thị trường với chi phí thấp hơn, tốc độ giao dịch nhanh hơn và khả năng sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật nâng cao. Ngoài ra, các thuật toán giao dịch tự động (EA – Expert Advisors) đã giúp nhiều nhà giao dịch tối ưu hóa chiến lược mà không cần phải giám sát liên tục.
Bên cạnh đó, công nghệ blockchain và tiền điện tử cũng đã mang đến những thay đổi đáng kể cho thị trường ngoại hối. Việc sử dụng stablecoin (như USDT, USDC) trong giao dịch giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến động tỷ giá và giảm chi phí chuyển đổi ngoại tệ. Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và machine learning cũng giúp các nhà giao dịch phân tích dữ liệu nhanh hơn, dự đoán xu hướng thị trường một cách chính xác hơn.
Tuy nhiên, công nghệ cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bảo mật, gian lận và sự phụ thuộc vào các hệ thống giao dịch tự động. Sự cạnh tranh giữa các nền tảng giao dịch và sự phát triển không ngừng của fintech đang tạo ra một thị trường forex hiện đại hơn nhưng cũng đầy biến động hơn.
Xem thêm: MT4 và MT5: Nên chọn nền tảng nào phù hợp nhất?
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường forex trong tương lai
Thị trường forex sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố quan trọng. Một trong những yếu tố đáng chú ý là chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương. Các quyết định về lãi suất, chương trình nới lỏng định lượng (QE) hay thắt chặt tiền tệ đều tác động mạnh đến tỷ giá tiền tệ trên toàn cầu.
Bên cạnh đó, sự bất ổn kinh tế và địa chính trị cũng có thể làm thay đổi xu hướng thị trường. Các sự kiện như chiến tranh thương mại, xung đột giữa các quốc gia, đại dịch toàn cầu hay khủng hoảng tài chính đều có thể tạo ra những biến động mạnh trên thị trường forex. Ví dụ, cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đã khiến USD tăng mạnh do nhu cầu trú ẩn an toàn của nhà đầu tư.
Ngoài ra, sự phát triển của tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có thể tạo ra một cuộc cách mạng mới trong hệ thống tiền tệ. Nếu các ngân hàng trung ương lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hay Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) triển khai CBDC, thị trường forex có thể sẽ phải điều chỉnh để thích nghi với hệ thống tiền tệ mới này.
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và giao dịch thuật toán sẽ tiếp tục thay đổi cách mà forex vận hành. Các thuật toán giao dịch ngày càng tinh vi hơn, có thể phân tích dữ liệu trong thời gian thực và đưa ra quyết định giao dịch nhanh chóng hơn so với con người. Điều này có thể tạo ra lợi thế lớn cho những nhà giao dịch có công nghệ tiên tiến, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về sự kiểm soát thị trường.
Dù có nhiều yếu tố tác động nhưng thị trường forex vẫn sẽ duy trì vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu, tiếp tục phát triển và mang lại cơ hội lớn cho các nhà đầu tư và tổ chức tài chính trên toàn thế giới.
Kết luận
Lịch sử forex là một hành trình kéo dài hàng thế kỷ, phản ánh sự phát triển của hệ thống tiền tệ toàn cầu. Từ những đồng xu kim loại đầu tiên đến giao dịch forex điện tử hiện đại, thị trường này đã trải qua nhiều giai đoạn quan trọng. Với tiềm năng phát triển mạnh mẽ và sự hỗ trợ của công nghệ, thị trường forex chắc chắn sẽ tiếp tục mở rộng, mang đến cơ hội lớn cho các nhà giao dịch trên toàn cầu.
