Trong thị trường tài chính, hợp đồng kỳ hạn là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro và bảo vệ giá trị tài sản trước những biến động thị trường. Vậy hợp đồng kỳ hạn hoạt động như thế nào? TintucFX sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công cụ tài chính quan trọng này nhé!
Hợp đồng kỳ hạn là gì?
Hợp đồng kỳ hạn (forward contracts, hay còn gọi là forwards) là một thỏa thuận tài chính giữa hai bên – một bên mua và một bên bán – để giao dịch một tài sản với mức giá cố định tại một thời điểm nhất định trong tương lai. Khi hợp đồng được ký kết, giá và ngày thanh toán sẽ được xác định ngay từ ban đầu và không thể thay đổi cho đến khi hợp đồng hết hiệu lực.
Không giống như hợp đồng tương lai (futures), hợp đồng kỳ hạn không được chuẩn hóa về mặt kích thước hợp đồng, ngày đáo hạn hay phương thức thanh toán. Điều này giúp hai bên tham gia có thể điều chỉnh hợp đồng phù hợp với nhu cầu riêng của mình. Tuy nhiên, cũng chính vì lý do này mà hợp đồng kỳ hạn không được giao dịch trên các sàn tài chính chính thức mà chỉ được thực hiện thông qua các giao dịch OTC (Over-the-Counter – giao dịch phi tập trung).
Ví dụ về hợp đồng kỳ hạn
Giả sử một công ty hàng không muốn đảm bảo giá nhiên liệu của mình để tránh rủi ro biến động giá. Công ty có thể ký một hợp đồng kỳ hạn với một nhà cung cấp dầu, trong đó quy định rằng công ty sẽ mua 2.000 thùng dầu với giá cố định là 50 USD/thùng vào ngày thanh toán sau 6 tháng.
- Nếu sau 6 tháng, giá dầu tăng lên 70 USD/thùng, công ty hàng không sẽ hưởng lợi do đã mua với giá thấp hơn thị trường.
- Ngược lại, nếu giá dầu giảm xuống 40 USD/thùng, công ty vẫn phải mua với giá 50 USD/thùng, dẫn đến khoản lỗ so với giá thị trường.
Như vậy, hợp đồng kỳ hạn giúp bảo vệ nhà đầu tư khỏi sự biến động giá cả, nhưng cũng đồng thời đi kèm với rủi ro khi thị trường không diễn biến theo dự đoán ban đầu.
Xem thêm: ROCE là gì? Cách tính và ý nghĩa của ROCE trong phân tích tài chính
Sự khác biệt giữa hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hợp đồng kỳ hạn (forwards) và hợp đồng tương lai (futures). Mặc dù cả hai đều là công cụ phái sinh giúp phòng ngừa rủi ro giá cả, nhưng chúng có một số khác biệt quan trọng:
| Tiêu chí | Hợp đồng kỳ hạn (Forwards) | Hợp đồng tương lai (Futures) |
| Giao dịch | Thỏa thuận riêng giữa hai bên (OTC) | Được giao dịch trên sàn tập trung |
| Tính linh hoạt | Linh hoạt về điều khoản hợp đồng | Chuẩn hóa về kích thước hợp đồng, ngày đáo hạn, phương thức thanh toán |
| Rủi ro | Rủi ro tín dụng cao, vì không có cơ chế đảm bảo thanh toán | Được đảm bảo bởi sàn giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro vỡ nợ |
| Tính thanh khoản | Thấp, khó thoát khỏi hợp đồng trước ngày đáo hạn | Cao, có thể mua/bán dễ dàng trên thị trường thứ cấp |
| Ứng dụng phổ biến | Thường được dùng bởi các doanh nghiệp để phòng ngừa rủi ro | Được sử dụng rộng rãi bởi nhà đầu tư cá nhân, tổ chức tài chính |
Lợi ích và rủi ro khi sử dụng hợp đồng kỳ hạn
Lợi ích
- Phòng ngừa rủi ro giá cả: Hợp đồng kỳ hạn giúp các doanh nghiệp bảo vệ mình khỏi những biến động giá không mong muốn. Chẳng hạn, một nhà sản xuất cà phê có thể ký hợp đồng kỳ hạn để đảm bảo giá mua hạt cà phê, tránh bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá trên thị trường.
- Linh hoạt trong điều khoản hợp đồng: Không giống như hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn cho phép các bên tham gia tùy chỉnh các điều khoản như số lượng, giá trị hợp đồng và ngày thanh toán theo nhu cầu riêng. Điều này đặc biệt hữu ích trong các ngành có yêu cầu đặc thù.
- Không bị giới hạn bởi sàn giao dịch: Vì được giao dịch ngoài sàn nên hợp đồng kỳ hạn không phải tuân theo các quy định nghiêm ngặt của sàn giao dịch, giúp hai bên có thể thương lượng một cách dễ dàng hơn.
Rủi ro
- Rủi ro tín dụng (default risk): Vì không có cơ chế đảm bảo thanh toán từ sàn giao dịch nên một trong hai bên có thể không thực hiện nghĩa vụ khi đến hạn, dẫn đến rủi ro vỡ nợ.
- Thiếu tính thanh khoản: Do không có thị trường thứ cấp, hợp đồng kỳ hạn thường khó bán lại trước ngày đáo hạn. Nếu muốn thoát khỏi hợp đồng, bạn có thể phải thương lượng trực tiếp với đối tác và điều này không phải lúc nào cũng dễ dàng.
- Rủi ro từ biến động giá: Dù hợp đồng kỳ hạn giúp giảm rủi ro về giá, nhưng nếu thị trường đi ngược lại dự đoán ban đầu, nhà đầu tư có thể chịu thiệt hại lớn.
Có nên sử dụng hợp đồng kỳ hạn hay không?
Hợp đồng kỳ hạn là một công cụ quan trọng trong tài chính, đặc biệt đối với các doanh nghiệp muốn phòng ngừa rủi ro giá cả. Mặc dù không phổ biến đối với nhà đầu tư cá nhân do tính thanh khoản thấp và rủi ro tín dụng, nhưng nó vẫn là một lựa chọn mạnh mẽ cho các tổ chức lớn và doanh nghiệp cần kiểm soát chi phí nguyên liệu đầu vào.
Nếu bạn là một nhà giao dịch nhỏ lẻ, có lẽ bạn sẽ quan tâm hơn đến hợp đồng tương lai hoặc các công cụ tài chính khác dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, nếu bạn là doanh nghiệp hoạt động trong ngành có nhiều biến động giá như năng lượng, nông sản hay kim loại quý, thì hợp đồng kỳ hạn có thể là một giải pháp hiệu quả giúp bạn quản lý rủi ro tốt hơn.
Xem thêm: Sự khác biệt giữa Margin và Free Margin trong giao dịch Forex
Kết luận
Hy vọng bài viết từ TintucFX đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hợp đồng kỳ hạn, cách hoạt động của nó và những điểm cần lưu ý khi sử dụng. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy để lại bình luận bên dưới để chúng tôi có thể hỗ trợ bạn nhé!
