Sóng trong Forex là gì và tại sao mọi trader chuyên nghiệp đều quan tâm đến lý thuyết sóng Elliott khi phân tích thị trường? Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao giá luôn biến động theo các nhịp điệu quen thuộc? Liệu có một quy luật nào đó ẩn sau những chuyển động giá tưởng chừng như ngẫu nhiên? Bài viết này TintucFX sẽ giúp bạn hiểu sâu về bản chất, cách nhận diện mô hình sóng đẩy – sóng điều chỉnh, áp dụng hiệu quả vào chiến lược giao dịch thực chiến.
Sóng trong Forex là gì?

“Sóng trong Forex là gì? Khái niệm “sóng” trong giao dịch Forex thường gắn liền với lý thuyết sóng Elliott – một trong những hệ thống phân tích kỹ thuật được phát triển bởi Ralph Nelson Elliott vào những năm 1930. Theo quan điểm của ông, biến động giá trên thị trường tài chính không diễn ra một cách ngẫu nhiên mà chịu ảnh hưởng bởi chu kỳ lặp lại có quy luật, phản ánh tâm lý đám đông như lòng tham, sự kỳ vọng, nỗi sợ hãi và sự bảo thủ – những yếu tố luôn tồn tại và không đổi theo thời gian.
Lý thuyết sóng Elliott cho rằng, khi nhiều nhà giao dịch có cùng nhận định và cảm xúc tại một thời điểm, họ sẽ đưa ra những quyết định tương đồng, từ đó tạo ra các mẫu hình giá lặp lại trên biểu đồ. Đây chính là lý do khiến thị trường luôn xuất hiện các đợt sóng trong Forex quen thuộc, phản ánh hành vi mang tính chu kỳ của tập thể người tham gia.
Theo Elliott, thị trường chỉ thực sự “sống” khi có sự biến động giá – dù là tăng hay giảm. Do đó, việc nhận diện được chu kỳ vận động của giá thông qua mô hình sóng trong Forex sẽ giúp nhà giao dịch nắm bắt được bối cảnh thị trường đang diễn ra, từ đó tối ưu hóa điểm vào lệnh (Entry), điểm cắt lỗ (Stop Loss) hợp lý và thiết lập mục tiêu chốt lời (Take Profit) hiệu quả hơn.”
Xem thêm: Sàn Forex đẩy lệnh là gì? Cách phân biệt và ưu nhược điểm
Cấu trúc cơ bản của sóng Elliott trong Forex

Sau khi hiểu được nguyên lý hoạt động của sóng trong Forex, điều tiếp theo nhà giao dịch cần nắm vững là cấu trúc hình thành nên mô hình này. Lý thuyết Elliott chia thị trường thành hai giai đoạn chính:
Mô hình sóng đẩy (Impulse)
Sóng trong Forex dạng đẩy bao gồm 5 nhịp sóng liên tiếp: trong đó, sóng 1, 3 và 5 là sóng tăng, trong khi sóng 2 và 4 là những nhịp điều chỉnh giảm. Các sóng này có mối quan hệ về độ dài và hình thái, đồng thời tuân thủ một số đặc điểm kỹ thuật cụ thể:
- Sóng 1 mở đầu cho xu hướng tăng khi một bộ phận nhà đầu tư nhận thấy tín hiệu mua vào rõ rệt.
- Sóng 2 là nhịp điều chỉnh khi các nhà giao dịch chốt lời ngắn hạn, nhưng giá thường không giảm thấp hơn điểm xuất phát của sóng 1.
- Sóng 3 là nhịp tăng mạnh và dài nhất, thu hút đông đảo người tham gia vì xác nhận xu hướng rõ ràng.
- Sóng 4 xuất hiện khi một phần nhà đầu tư tiếp tục hiện thực hóa lợi nhuận, nhưng lực bán không quá mạnh do kỳ vọng giá còn tăng.
- Sóng 5 đánh dấu giai đoạn cao trào, khi tâm lý hưng phấn đạt đỉnh, khiến nhiều người lao vào thị trường, đẩy giá lên mức cao nhất.
Thông thường, trong ba sóng đẩy, sẽ có ít nhất một sóng mở rộng với độ dài nổi bật, thường là sóng 3 hoặc sóng 5. Đây là đặc điểm dễ thấy trong các mô hình sóng trong Forex khi thị trường có động lực mạnh mẽ.
Mô hình sóng điều chỉnh (Corrective)
Kết thúc sóng đẩy là giai đoạn điều chỉnh gồm ba nhịp sóng mang ký hiệu a, b, c. Những sóng trong Forex này di chuyển ngược lại xu hướng chính và phản ánh quá trình thị trường “nghỉ ngơi” trước khi xác lập chu kỳ tiếp theo.
Cấu trúc sóng điều chỉnh không vượt quá ba sóng và có thể hình thành ba mô hình phổ biến:
- Zigzag: Gồm ba sóng rõ rệt theo dạng a-b-c, trong đó sóng A và C có xu hướng mạnh hơn và thường dài hơn sóng B. Có thể xuất hiện nhiều mô hình Zigzag nối tiếp nhau.
- Phẳng (Flat): Các sóng di chuyển theo chiều ngang, độ dài tương đối bằng nhau. Sóng A và C cùng chiều, đối lập với sóng B. Trong một số tình huống, sóng B có thể vượt đỉnh sóng A.
- Tam giác (Triangle): Gồm 5 sóng nằm trong phạm vi giới hạn bởi hai đường xu hướng hội tụ hoặc phân kỳ. Các dạng tam giác có thể là tam giác cân, mở rộng, tăng dần hoặc giảm dần, thường xuất hiện trong giai đoạn thị trường tích lũy. Đây cũng là dạng phổ biến trong các mô hình sóng trong Forex khi thị trường đi ngang.
Xem thêm: Sàn Forex đóng cửa khi nào? Cập nhật thời gian giao dịch
Các cấp độ của sóng Elliott

Lý thuyết sóng trong Forex được phân chia thành nhiều cấp độ khác nhau dựa trên khung thời gian, giúp nhà đầu tư phân tích thị trường từ vi mô đến vĩ mô:
- Grand Supercycle: Kéo dài từ nhiều thập kỷ đến hàng thế kỷ.
- Supercycle: Thường từ 40 đến 70 năm.
- Cycle: Tính theo đơn vị năm.
- Primary: Chu kỳ trung hạn, từ vài tháng đến 2 năm.
- Intermediate: Kéo dài vài tuần đến vài tháng.
- Minor: Sóng ngắn hạn trong vài tuần.
- Minute: Diễn ra trong nhiều ngày.
- Minuette: Kéo dài vài giờ.
- Subminuette: Dao động trong phạm vi vài phút.
3 nguyên tắc bắt buộc khi áp dụng sóng Elliott

Để sử dụng lý thuyết sóng trong Forex một cách hiệu quả và chính xác, nhà giao dịch cần tuân thủ nghiêm ngặt ba quy tắc cốt lõi sau:
- Sóng 3 không bao giờ là sóng ngắn nhất trong ba sóng đẩy (1, 3 và 5).
- Sóng 2 không được vượt quá điểm bắt đầu của sóng 1.
- Sóng 4 không được chạm vào đỉnh sóng 1.
Những nguyên tắc này là nền tảng để xác định và phân tích đúng cấu trúc sóng trong Forex, giúp tránh các tín hiệu nhiễu hoặc nhận định sai hướng thị trường.
Ngoài ra, tùy vào điều kiện thị trường thực tế, các mô hình sóng cũng có thể xuất hiện những biến thể, chẳng hạn:
- Đôi khi đỉnh sóng 5 không thể vượt qua đỉnh sóng 3.
- Sóng 3 thường là sóng mạnh và mở rộng nhất.
- Sóng 2 và sóng 4 thường phản ứng tại các mức Fibonacci Retracement – công cụ đo lường mức thoái lui phổ biến trong phân tích kỹ thuật, thường xuyên được áp dụng khi phân tích sóng trong Forex.
Lời kết
Hiểu rõ về sóng trong Forex và lý thuyết sóng Elliott không chỉ giúp bạn nhìn thị trường rõ ràng hơn, mà còn mở ra cơ hội nắm bắt xu hướng sớm và chính xác. Dù bạn là trader mới hay đã có kinh nghiệm, việc áp dụng đúng cấu trúc sóng, tuân thủ nguyên tắc và kết hợp với các công cụ như Fibonacci sẽ nâng cao tỷ lệ chiến thắng.