Hệ thống Petrodollar là gì? Tác động đến USD như thế nào?

Hệ thống Petrodollar là gì và vì sao nó đóng vai trò quan trọng trong việc định hình giá trị đồng USD trên thị trường toàn cầu? Tại sao các quốc gia như Nga, Trung Quốc, Iran đang tìm cách thoát khỏi sự phụ thuộc vào hệ thống này? Bài viết sẽ đưa bạn khám phá nguồn gốc, tác động và những thay đổi đang diễn ra trong thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Đôi nét về Petrodollar và tương lai của hệ thống

Tìm hiểu về Petrodollar
Tìm hiểu về Petrodollar

Petrodollar là gì?

Petrodollar là đồng Đô la Mỹ được sử dụng trong các giao dịch dầu mỏ giữa các quốc gia nhập khẩu và xuất khẩu. Thuật ngữ này xuất hiện từ thập niên 1970, khi giá dầu tăng cao, mang lại thặng dư thương mại lớn cho các quốc gia xuất khẩu dầu. Hệ thống Petrodollar giúp duy trì sự ổn định giá dầu nhờ việc niêm yết bằng USD.

Trước đây, đồng tiền của các quốc gia, bao gồm cả USD, thường được bảo chứng bằng vàng theo chế độ “bản vị vàng”. Tuy nhiên, sau khi từ bỏ tiêu chuẩn vàng, Hoa Kỳ đã duy trì giá trị đồng USD thông qua việc áp đặt quy định rằng dầu mỏ toàn cầu phải được giao dịch bằng đồng Đô la Mỹ. Do hạn chế về năng lực khai thác và trữ lượng dầu nội địa, Mỹ đã ký thỏa thuận với Saudi Arabia, trong đó Mỹ cam kết bảo vệ an ninh và cung cấp vũ khí, đổi lại Saudi Arabia chỉ chấp nhận thanh toán dầu mỏ bằng USD.

Đến năm 1975, toàn bộ thành viên OPEC đã thực hiện chính sách này, củng cố vai trò của Petrodollar. Việc dầu mỏ được định giá bằng USD làm tăng nhu cầu đối với đồng tiền này, giúp củng cố giá trị của nó trên thị trường quốc tế, đồng thời làm suy yếu đồng nội tệ của các quốc gia phải đổi sang USD để giao dịch dầu mỏ.

Tương lai của hệ thống Petrodollar

Tương lai của hệ thống Petrodollar
Tương lai của hệ thống Petrodollar

Khi sức mua của đồng USD suy giảm đã khiến một số quốc gia như Iran, Ấn Độ và Nga xem xét việc sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch quốc tế thay vì hoàn toàn phụ thuộc vào USD. Năm 2016, Tổng thống Nga Vladimir Putin triển khai sáng kiến “Golden Star,” cho phép thanh toán dầu mỏ bằng các loại tiền tệ khác ngoài USD, đánh dấu bước ngoặt trong chính sách thanh toán quốc tế.

Đến cuối năm 2017, Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới – tuyên bố cân nhắc định giá dầu mỏ bằng đồng Nhân dân tệ (RMB), nhằm nâng cao vị thế đồng tiền này và giảm sự phụ thuộc vào USD. Những động thái của Nga và Trung Quốc, hai quốc gia xuất khẩu và nhập khẩu dầu lớn nhất toàn cầu, đã tạo áp lực lớn lên hệ thống Petrodollar.

Xu hướng giảm phụ thuộc vào USD trong giao dịch dầu mỏ dường như là điều tất yếu. Câu hỏi đặt ra là liệu việc định giá và thanh toán dầu mỏ bằng Nhân dân tệ có trở thành hiện thực, khi những thách thức đối với Petrodollar đang dần định hình lại thị trường năng lượng và vai trò của đồng USD trong nền kinh tế toàn cầu.

Hệ thống Petrodollar và tác động đến đồng USD

Khám phá hệ thống Petrodollar và tác động đến đồng USD
Khám phá hệ thống Petrodollar và tác động đến đồng USD

Trong lịch sử, giá dầu mỏ có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với giá trị đồng Đô la Mỹ. Mối liên hệ này được giải thích qua cách thức dầu mỏ được giao dịch trên thị trường toàn cầu. Do giá dầu luôn được niêm yết bằng USD, khi giá trị đồng tiền này tăng cao, các nhà giao dịch cần ít USD hơn để mua cùng một lượng dầu. Ngược lại, khi đồng USD suy yếu, giá dầu tính theo đơn vị USD sẽ trở nên đắt đỏ hơn.

Nhìn lại quá khứ, Hoa Kỳ từng là một quốc gia nhập khẩu dầu mỏ ròng. Sự gia tăng giá dầu khiến cán cân thương mại của Mỹ bị thâm hụt sâu hơn, do quốc gia này phải chi một lượng lớn USD để nhập khẩu dầu từ nước ngoài. Tuy nhiên, bước ngoặt xuất hiện khi các công nghệ khai thác dầu hiện đại, đặc biệt là công nghệ nứt vỡ thủy lực (Fracking), được áp dụng rộng rãi. Công nghệ này đã nâng cao đáng kể năng lực sản xuất của Mỹ, giúp nước này chuyển từ nhập khẩu ròng sang vị trí một trong những nhà xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới.

Sự thay đổi này không chỉ gia tăng vị thế của Mỹ trong thị trường năng lượng toàn cầu, mà còn củng cố mạnh mẽ đế chế Petrodollar. Bằng cách giữ cho dầu mỏ được giao dịch bằng USD, Hoa Kỳ đã bảo đảm vai trò then chốt của đồng tiền này trong hệ thống tài chính quốc tế, qua đó tăng cường sức ảnh hưởng của mình trong cả lĩnh vực kinh tế lẫn địa chính trị.

Lời kết

Hệ thống Petrodollar đã và đang đóng vai trò then chốt trong việc định hình thị trường dầu mỏ và tài chính quốc tế. Tuy nhiên, sự thay đổi chiến lược của các quốc gia lớn như Nga và Trung Quốc đặt ra câu hỏi về tương lai của hệ thống này. Liệu nó có thể tiếp tục duy trì sức mạnh, hay chúng ta sẽ chứng kiến sự chuyển đổi sang các đồng tiền khác? Hãy theo dõi sát các diễn biến để hiểu rõ hơn về tác động của Petrodollar đến kinh tế toàn cầu.

4.9/5 - (261 bình chọn)
Bài viết liên quan