Lãi suất FED không chỉ là một chỉ báo kinh tế quan trọng, mà còn là “kim chỉ nam” cho giới đầu tư toàn cầu. Vậy đó là gì, ai quyết định, và tại sao mỗi lần điều chỉnh lại có thể khiến thị trường chứng khoán biến động mạnh, USD tăng giá hoặc vàng lao dốc? Bài viết này TintucFX sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế hoạt động, tác động thực tiễn và cách theo dõi để tối ưu hóa chiến lược đầu tư.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ là gì?
Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED – FEDeral Reserve System) là ngân hàng trung ương của Mỹ, thành lập năm 1913 nhằm xây dựng một hệ thống tiền tệ ổn định, an toàn và linh hoạt. Họ có quyền phát hành đồng Đô la Mỹ và hoạch định chính sách tiền tệ. Trong đó, lãi suất FED là một công cụ điều hành chủ chốt, ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế trong nước lẫn toàn cầu.
FED hoạt động độc lập với Chính phủ Mỹ, dù vẫn chịu giám sát từ cơ quan hành pháp. Sự độc lập này giúp Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đưa ra các quyết định khách quan, không bị chi phối bởi chính trị.
Năm chức năng trọng yếu của FED
Năm chức năng trọng yếu của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ gồm:
- Ổn định kinh tế vĩ mô: Hướng tới mục tiêu toàn dụng lao động, kiểm soát lạm phát và duy trì mức lãi suất ổn định trong dài hạn.
- Giảm thiểu rủi ro hệ thống: Chủ động ngăn ngừa các cú sốc tài chính, duy trì tính vững chắc của hệ thống tài chính quốc gia.
- Tăng cường an ninh tài chính: Giám sát chặt chẽ các tổ chức tài chính để bảo đảm hệ thống vận hành an toàn và lành mạnh.
- Duy trì sự ổn định trong hệ thống thanh toán: Đảm bảo các giao dịch tài chính và chuyển tiền được thực hiện chính xác, kịp thời và an toàn.
- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Thực hiện công tác giám sát và điều tiết nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận, bảo vệ người vay và người gửi tiền.
Vì sao FED có ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu?
Đồng USD đóng vai trò trung tâm trong thương mại quốc tế khi phần lớn giao dịch xuất nhập khẩu sử dụng USD làm đơn vị thanh toán chính. Vì vậy, bất kỳ điều chỉnh nào liên quan đến lãi suất FED đều tác động trực tiếp đến giá trị đồng USD, ảnh hưởng đến cán cân thương mại và sức cạnh tranh toàn cầu.
Ngoài ra, USD chiếm tỷ trọng lớn trong dự trữ ngoại hối toàn cầu và là đơn vị định giá cho các tài sản chiến lược như vàng, dầu thô và nhiều loại hàng hóa cơ bản. Với quyền điều hành chính sách tiền tệ và kiểm soát cung tiền, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ gián tiếp chi phối dòng vốn và thanh khoản trên thị trường quốc tế.
Lãi suất FED là gì?
Lãi suất FED hay lãi suất quỹ liên bang (FEDeral Funds Rate – FFR) là mức lãi suất do Hội đồng Thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ thiết lập, áp dụng cho các khoản vay qua đêm giữa các ngân hàng thương mại tại Mỹ, dựa trên phần dự trữ vượt mức.
Các ngân hàng phải duy trì một tỷ lệ dự trữ tối thiểu tại FED. Khi có dư, họ có thể cho vay ngắn hạn lẫn nhau, hình thành nên thị trường vay qua đêm. Do rủi ro thấp và thời gian vay ngắn, lãi suất FED thường được xem là mức lãi suất thấp nhất trong hệ thống tài chính Mỹ.
Đây cũng là lãi suất tham chiếu cho nhiều loại lãi suất khác như lãi vay tiêu dùng, tiết kiệm, tín dụng hay thế chấp. Mọi điều chỉnh về lãi suất FED sẽ tác động trực tiếp đến chi phí tín dụng, ảnh hưởng đến lạm phát, tiêu dùng, đầu tư và toàn bộ chính sách tiền tệ quốc gia.
Xem thêm: Trần lãi suất là gì? Tìm hiểu cách hoạt động và tác động
Cách FED điều chỉnh lãi suất
Trong từng giai đoạn kinh tế, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ điều chỉnh lãi suất FED phù hợp nhằm kiểm soát tăng trưởng và lạm phát. Dù không trực tiếp ấn định mức lãi suất vay qua đêm giữa các ngân hàng, họ vẫn tác động gián tiếp thông qua việc điều tiết cung tiền trên thị trường liên ngân hàng.
Bằng cách thực hiện các nghiệp vụ thị trường mở, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ kiểm soát thanh khoản, điều chỉnh cung cầu vốn, từ đó hướng mức lãi suất FED thực tế tiệm cận với mục tiêu đề ra. Nói cách khác, họ sử dụng công cụ chính sách tiền tệ để điều tiết dòng tiền, đảm bảo các tổ chức tín dụng giao dịch trong khung lãi suất định hướng.
Cơ sở để FED điều chỉnh lãi suất
Lạm phát và tỷ lệ việc làm là hai chỉ số kinh tế chủ đạo định hướng các quyết định điều chỉnh lãi suất FED. Với vai trò kép là ổn định giá cả và tối đa hóa việc làm, FED thường giảm lãi suất trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp cao và áp lực lạm phát thấp. Việc hạ lãi suất nhằm mục đích thúc đẩy tiêu dùng, hỗ trợ hoạt động vay vốn và khuyến khích đầu tư, từ đó khôi phục tăng trưởng kinh tế và tạo thêm việc làm.
Khi nền kinh tế suy yếu, FED thường bơm thanh khoản vào hệ thống tài chính thông qua việc hạ FFR – công cụ chủ chốt trong chính sách tiền tệ mở rộng. Việc làm này giúp chi phí vay giảm, qua đó hỗ trợ chi tiêu, sản xuất và tăng trưởng GDP.
Ngược lại, nếu lạm phát tăng mạnh và thị trường lao động gần mức toàn dụng, FED có xu hướng nâng lãi suất để hạn chế lượng tiền lưu thông, tránh tình trạng kinh tế phát triển quá nóng. Vì vậy, các dữ liệu kinh tế liên quan đến lạm phát và việc làm luôn được giới đầu tư theo dõi sát sao, nhằm dự báo xu hướng điều hành lãi suất của FED trong tương lai gần.
Tác động của việc tăng lãi suất FED đối với đồng USD
Khi FED nâng FFR, điều này thường đồng nghĩa với chính sách tiền tệ thắt chặt đang được triển khai. Việc giảm lượng cung tiền trên thị trường khiến chi phí vay mượn bằng USD tăng lên. Điều này thúc đẩy các nhà đầu tư và tổ chức tài chính tăng nhu cầu nắm giữ USD nhằm hưởng lợi từ lãi suất cao hơn, khiến giá trị đồng bạc xanh gia tăng.
Sự lên giá của USD có thể làm giảm giá các tài sản định giá theo đồng tiền này – điển hình là vàng và dầu thô – do chi phí sở hữu tăng lên đối với các nhà đầu tư sử dụng tiền tệ khác. Như vậy, chính sách lãi suất FED không chỉ ảnh hưởng nội tại đến kinh tế Mỹ mà còn có sức lan tỏa mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu.
Xem thêm: Bong bóng hoa tulip – Bài học kinh điển trong đầu cơ
Biến động lãi suất FED trong những năm gần đây
Giai đoạn từ năm 2007 đến nay cho thấy nhiều đợt điều chỉnh mạnh mẽ của lãi suất FED, phản ánh những biến động lớn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu. Trước khủng hoảng tài chính năm 2008, FED duy trì mức lãi suất khoảng 5%. Tuy nhiên, khi cuộc khủng hoảng nổ ra – khiến hơn 70 ngân hàng thương mại tại Mỹ phá sản – FED buộc phải cắt giảm mạnh FFR về gần 0% chỉ trong một năm nhằm cấp cứu nền kinh tế.
Từ năm 2009 đến 2016, mức lãi suất FED siêu thấp được duy trì liên tục nhằm hỗ trợ phục hồi sau khủng hoảng. Bắt đầu từ năm 2016, FED chuyển sang chính sách tiền tệ thắt chặt một cách thận trọng, nâng lãi suất từng bước với tốc độ khoảng 0,25% mỗi năm cho đến năm 2019.
Đến năm 2020, do tác động nghiêm trọng từ đại dịch COVID-19, FED một lần nữa điều chỉnh lãi suất FED theo hướng nới lỏng. Cụ thể giảm xuống còn 1,5% để kích thích nền kinh tế vượt qua giai đoạn suy thoái toàn cầu.
Xem thêm các kiến thức Forex tại đây!
Lời kết
Lãi suất FED là một trong những công cụ quyền lực nhất của chính sách tiền tệ, và bất kỳ thay đổi nào của nó đều kéo theo hiệu ứng dây chuyền đến thị trường tài chính toàn cầu. Đối với các nhà đầu tư, việc theo dõi sát sao động thái không chỉ giúp dự báo xu hướng lãi suất, mà còn là chìa khóa để đưa ra quyết định đầu tư kịp thời, từ vàng, USD, chứng khoán đến tài sản rủi ro.
